Opmars van de tablet- en smartphone-economie - klant is koning - relatiebeheer cruciaal voor groei

Op basis van de meest recente cijfers blijkt dat de economie van Europa geleidelijk aan weer gaat groeien. Op zich is dat goed nieuws. Maar om die prille groei niet in de kiem te smoren, is het wel nodig dat de EU-landen naast de noodzakelijke bezuinigingen en hervormingen ook hun economieën gaan aanjagen. De nadruk moet daarbij liggen op de zogenoemde maakindustrie. Economisch onderzoek maakt duidelijk dat landen die te veel nadruk hebben gelegd op de diensteneconomie slechter presteren dan landen die daarnaast ook een stevig industriebeleid hebben gevoerd.

Een voorbeeld van een land met een succesvol beleid op dit vlak is Duitsland. Andere landen kunnen daaruit lering trekken. En dat gebeurt al. Deze week zagen we dat Frankrijk fors gaat inzetten op een wederopstanding van de Franse industrie. President Hollande trekt bijna 4 miljard euro uit om de industrie te vernieuwen. Opvallend is dat niet de overheid, zoals gebruikelijk in Frankrijk, deze her-industrialisatie heeft uitgedokterd, maar adviesbureau McKinsey. Dit bureau heeft in samenspraak met het Franse bedrijfsleven onderzocht op welke gebieden de regering de meest succesvolle innovaties in de markt het beste kan ondersteunen.

Terugkeer naar de thuisbasis

Naast de Fransen hebben ook andere Europese landen de industrie herontdekt. Daarbij wordt ingespeeld op de internationale trend van re-shoring. Een toenemend aantal bedrijven dat in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw producties hebben verplaatst naar de toenmalige lage loonlanden als China, India, Mexico, keert weer terug naar de thuisbasis. Deze terugkeer wordt vooral veroorzaakt door de fors gestegen loonkosten in die landen, de toegenomen overheidsbemoeienis met het bedrijfsleven, tegenvallende logistieke kosten en problemen met het beschermen van patenten.

Tegelijk biedt het land van de thuisbasis aantrekkelijke (fiscale)regelingen om de terugkeer te bevorderen. Een voorbeeld is het VK. Nieuwe technologische ontwikkelingen, als robotisering en 3D-printtechnologie dragen bij aan de terugkeer. Maar ook de wens om onderzoek, ontwikkeling en productie dichtbij elkaar te houden; dat maakt tevens een betere kwaliteitscontrole mogelijk. Bij de terugkeer wordt de voorkeur gegeven aan locaties waar in de nabijheid onderzoeksinstellingen, universiteiten en hoge scholen zijn gevestigd.

Nederland moet sterker inzetten op de maakindustrie

In Nederland is de afgelopen decennia te veel nadruk gelegd op de diensteneconomie en is de maakindustrie verwaarloosd. Voor de motor van onze economie, de export, is de technologische industrie van cruciale betekenis. De toegevoegde waarde voor onze economie van producten die we hier zelf fabriceren en vervolgens exporteren bedraagt per euro 57 eurocent; voor wederuitvoer is dat slechtst 7 eurocent. Ook daarom moet politiek Den Haag

samen met het bedrijfsleven volop inzetten op het vergroten van de verdienkracht van de industrie. Ondernemers in die sector moeten kunnen innoveren en exporteren; daarvoor zijn in ieder geval voldoende goed opgeleide technici nodig en dienen lastenverzwaringen achterwege te blijven.

Inspelen op de tablet- en smartphone economie

Voor ons land zien wij goed kansen op het terrein van de digitalisering. Wereldwijd is er sprake van een razendsnelle opmars van het internettijdperk. Dit leidt overal tot een digitalisering van de samenleving en de economie. In een toenemend aantal landen wordt de groei van de economie vooral gedragen door de opkomst van de online-wereld. Daardoor zal de samenleving en de economie drastisch veranderen. Begin 2013 telde de wereld 2,5 miljard mensen die actief zijn op het internet. Vijf jaar geleden, was dat ongeveer 1 miljard en dit decennium gaan we naar de 4 miljard.

Deze ontwikkeling zal op allerlei terreinen leiden tot nieuwe manieren van denken, leren, nieuwe vormen van werken, ondernemen en geld verdienen. De digitale opmars waarmee we nu al dagelijks worden geconfronteerd in de vorm van webwinkels, sociale netwerksites, tabletcomputers, zoals de iPad en smartphones, zal overal in de wereld, dus ook in Nederland, de economische ontwikkeling sterk gaan beïnvloeden. We staan aan de vooravond van de tablet- en smartphone economie. De verdienmodellen van verschillende bedrijfssectoren zullen ingrijpend veranderen. Ondernemers en werknemers die onvoldoende inspelen op de digitale economie missen de boot.

Veel bedrijven die vroeger vooral te maken hadden met klanten en concurrenten uit de eigen omgeving of uit het eigen land, moeten nu niet alleen rekening houden met wereldwijde concurrentie, maar ook met klanten die wereldwijd gaan ‘shoppen’. In het internetperk is de klant echt koning en zullen bedrijven meer dan vroeger er alles aan moeten doen om klanten te behouden en te werven. Daarnaast moeten ondernemers er bedacht op zijn dat in veel landen de bevolking de komende decennia vergrijsd. Dat kan er toe leiden dat ze hun producten en diensten ook daaraan moet aanpassen.

Internettoepassingen stimuleren de groei

Nieuwe technologische ontwikkelingen zullen het komende decennium zowel een sterke invloed hebben op de economieën van landen als op de bedrijfsresultaten van een toenemend aantal bedrijven. Volgens internationale onderzoeken spelen nieuwe internettoepassingen daarbij een cruciale rol. Deze toepassingen staan in de kopgroep van innovaties met een sterke economische impact. Het gaat daarbij om het mobiele internet en internettoepassingen op allerlei terreinen, zoals, e-towns, e-business, e-government, e-health, e-education, e-security (zie bijvoorbeeld www.ebusinessbook.nl).

Daarnaast zullen slimme robottechnologie, het zogenoemde Internet of Things, 3D-printen, analysetechnologie voor big data en cloudcomputing een sterke invloed gaan uitoefenen op het beleid van politieke beleidsmakers, bedrijfsmanagers en ondernemers. Daarom moeten deze technologische ontwikkelingen, die een nieuw type maakindustrie scheppen, hoog op alle beleidsagenda’s staan. Wie wil weten wat ons te wachten staat kan bijvoorbeeld terecht bij de publicaties van het McKinsey Global Institute (www.mckinsey.com), Gartner (www.gartner.com) en Daniel Burrus (www.burrus.com/) een bekende Amerikaanse innovatie-expert.

Volgende week dinsdag presenteert het kabinet Rutte 2 zijn eerste eigen Miljoenennota. Over de hier geschetste economische toekomst zullen we daarin weinig aantreffen. Het zal vooral gaan over bezuinigen en lastenverzwaringen. Daarmee bewijst het kabinet ons land een slechte dienst. Landen die ook in de toekomst willen groeien, moeten volop inzetten op de tablet en smartphone economie.

Willem Vermeend en Rick van der Ploeg